Retro: 50 jaar geleden won Gijs van Lennep de eerste 'Porsche Cup'

In 1970 werd Gijs van Lennep de winnaar van de eerste 'Porsche Cup'

Morgen, zaterdag 12 december, vindt de jaarlijkse 'Night of Champions' van Porsche Motorsport plaats. Niet, zoals anders, als stijlvolle bijeenkomst in het Casino in Weissach, maar digitaal, zodat we van arren moede dus maar thuis met een glas wijn voor de laptop gaan zitten. Het is niet anders. Tot de vaste elementen van het evenement behoort de prijsuitreiking van de 'Porsche Cup', het goed gedoteerde jaarlijkse klassement voor de succesvolste Porsche-privérijder. Het is dit jaar een halve eeuw geleden dat Gijs van Lennep de eerste winnaar van deze prijs werd. Reden voor een terugblik samen met de Nederlandse 'Coureur van de 20e eeuw', met uiteraard ook aandacht voor de enige andere Nederlandse winnaar, Jaap van Lagen.

Tekst: René de Boer (Twitter: @renedeboer)
Foto's: Archief Porsche AG, archief Gijs van Lennep, Rebocar/R. de Boer


Demonstratie van de eerste Porsche tijdens het 'Stadtrennen' in Innsbruck in juli 1948

Al vanaf het begin van Porsche als sportwagenfabrikant speelden activiteiten met Porsches in de autosport op privébasis door teams en rijders een belangrijke rol, en dat is tot op de dag van vandaag niet veranderd. Slechts een maand nadat op 8 juni 1948 de eerste Porsche, een in het Oostenrijkse Gmünd gebouwde 356 cabriolet, van een kenteken was voorzien, stond de auto op 15 juli van dat jaar al aan de start bij het 'Stadtrennen' in Innsbruck. Het ging weliswaar om een demonstratie, samen met de beroemde gestroomlijnde 'Berlin-Rom-Wagen', maar dat Ferdinand Porsche een autosportevenement had uitgekozen ter promotie van zijn nieuwe creatie, was bepaald geen toeval, want hier waren volop potentiële klanten aanwezig. Drie jaar later, in 1951, nam er voor het eerst een Porsche deel aan de 24 Uur van Le Mans, een traditie die tot op de dag van vandaag voortduurt en Porsche talloze successen opleverde. Ook hierbij was er sprake van een privéactiviteit van een Frans team, bestaande uit rijders Auguste Veulliet en Edmond Mouche, al werd het initiatief door de fabriek ondersteund. Zelfs dit weekeinde nog, medio december, zijn Porsche-klantenteams nog sportief actief, ondermeer tijdens de negen-uursrace van de Intercontinental GT Challenge op het circuit van Kyalami in Zuid-Afrika.

De deelname aan races en rally's door klantenteams is voor Porsche een profitabele activiteit, want naast de auto's zelf hebben teams en rijders natuurlijk ook onderdelen en in veel gevallen ook onderhoud en revisies nodig. Bovendien zorgen de privéteams en -rijders met hun sportieve successen ook voor promotie van het merk. "Het zijn belangrijke ambassadeurs voor ons", wist Ferry Porsche al. Hij was het dan ook die in 1970 het initiatief nam tot de 'Porsche Cup', een klassement waarin privérijders door racedeelnames met Porsches een heel seizoen lang punten konden verdienen op basis van hun behaalde resultaten. Daarbij was er sprake van een wegingsfactor, afhankelijk van het niveau van de competitie, wat tot op de dag van vandaag het geval is.


Aan de hand van foto's uit het Porsche-archief haalt Van Lennep herinneringen op

De eerste winnaar van de Porsche Cup, in 1970, was Gijs van Lennep, die dat jaar heel wat punten had gescoord door zijn raceresultaten met de Porsche 908/02 en de 917, beide van het Finse AAW-team van Antti Aarnio-Wihuri. "We reden toen veel", herinnert Van Lennep zich, mede aan de hand van een aantal foto's uit het fabrieksarchief van Porsche, die we hebben laten afdrukken en voor hem hebben meegebracht. Het begon al in januari met de 1000-kilometer-race van Buenos Aires in Argentinië, waar hij samen met zijn Finse teamgenoot Hans Laine na 25 minuten reparatie als negende eindigde. Een week later volgde de200-mijlsrace van Buenos Aires, waarin het duo met de 908/02 zevende werd. In de beide klassiekers in Daytona en Sebring haalden Laine en Van Lennep de finish niet, maar bij de start van het Europese seizoen, de BOAC 1000-race op het circuit van Brands Hatch in het Britse graafschap Kent, eindigde de Nederlands-Finse combinatie als vierde.


In Monza reden Laine en Van Lennep voor het eerst met de 917

Première met de 917 in Monza
De 1000 Kilometer van Monza was het eerste optreden met de 917, dat werd afgesloten met de elfde plaats. Twee weken later eindigden Laine en Van Lennep als vierde in de Targa Florio, waar weer met de 908 gereden werd, die voor de smalle en bochtige wegen op Sicilië natuurlijk een stuk beter geschikt was dan de 917. Die werd weer ingezet voor de 1000 Kilometer van Spa op het circuit van Francorchamps, waar Laine en Van Lennep vijfde werden.


Laine en Van Lennep eindigden met de 908/02 als vierde in de Targa Florio

Het zou het laatste optreden van Laine worden, want in de training voor de volgende wedstrijd, de 1000 Kilometer van de Nürburgring, raakte Laine met de 908/02 bij Antoniusbuche op het lange rechte stuk, de Döttinger Höhe, op hoge snelheid van de baan en kwam om het leven in de vlammenzee, nadat de auto in brand geraakt was.


Training voor de 1000 Kilometer van de Nürburgring, waar Hans Laine korte tijd later zou verongelukken

"We reden bijna iedere week wel ergens"
De dood van zijn vriend en teamgenoot Laine greep Van Lennep aan, maar hij zette het seizoen voort. In Le Mans reed hij samen met David Piper, waar hij voortijdig uitviel nadat Piper crashte. Vervolgens was hij met name actief in de Interserie, de Europese tegenhanger van de Noord-Amerikaanse CanAm-competitie. "Dat was best een druk programma, we reden bijna iedere week wel ergens", aldus Van Lennep.


Gijs van Lennep deelde in 1970 de Sandeman-917 met David Piper in Le Mans

"De fabriek heeft na die crash in Le Mans snel onze auto gerepareerd, omdat ik twee weken later Interserie moest rijden. Daardoor kon ik ook niet meedoen aan de opnamen van de film van Steve McQueen in Le Mans, maar goed, je kunt niet alles hebben in het leven." Van Lennep werd op 28 juni met de AAW-917 tweede in het populaire '200 Meilen-Rennen' op de Norisring, het stratencircuit in Neurenberg, de eerste wedstrijd van de Interserie. Een week later was er opnieuw de tweede plaats, ditmaal in de 'Südwest-Pokal' op Hockenheim.


6-uursrace van Watkins Glen met de Martini-Porsche in hippie-kleuren

"Ik dacht dat ik doodging!"
Een week later, op 11 en 12 juli, waren er twee races op het circuit van Watkins Glen in de Verenigde Staten. Daar kwam Van Lennep in actie meteen 917 van Martini Racing onder leiding van Hans-Dieter Dechent. Op zaterdag was er de zes-uursrace voor het wereldkampioenschap, waarin Van Lennep de auto deelde met de Fransman Gérard Larrousse en als negende eindigde. Op zondag volgde een 200-mijlsrace race voor de 'Canadian-American Challenge Cup', de roemruchte CanAm-serie, waarin Van Lennep zesde werd. "Zes uur op zaterdag, waarvan ik de helft reed, en bijna een uur en drie kwartier in m'n eentje op zondag, dat was fysiek behoorlijk zwaar", lacht hij. "90 rondjes, ik dacht dat ik doodging! Ik kon niet meer uit de auto komen..."


Van Lennep in de Interserie op Hockenheim

Optreden in Zandvoort kost Interserie-titel
In augustus volgden er races in het Zweedse Karlskoga, de beroemde 'Kanonloppet'-wedstrijd,waar van Lennep tweede werd, en de 'Suomen Grand Prix' in het Finse Keimola, waar hij won, een belangrijk succes in de thuiswedstrijd van Wihuri. Op Zandvoort won hij op 20 september met de Wihuri-917 de 'Trophy of the Dunes'. Van Lennep: "Het was voor mij natuurlijk belangrijk om ook een keer op Zandvoort te rijden, maar dat betekende wel dat ik dat jaar niet de titel in de Interserie won, want die had tijdens hetzelfde weekeinde een race op Thruxton. Daar won Jürgen Neuhaus, die ook met een 917 reed, en die werd dat jaar ook kampioen, en ik tweede." Op 11 oktober resulteerde de 'ADAC-Preis Baden Württemberg', een 300-mijlsrace op Hockenheim als finale van de Interserie, in de derde plaats voor de enige Nederlander in het veld. Een week later reed Van Lennep wederom voor Martini Racing, samen met Gérard Larrousse in de 1000-kilometer-race op het Autodrome Linas-Montlhéry nabij Parijs, maar daar kwamen ze niet aan de finish.


Van Lennep ("in het grijze pak") bij de uitreiking van de trofee in 1970

"Ik weet nog wel dat ik in oktober een paar punten tekort kwam in de stand voor de Porsche Cup", aldus Van Lennep. "Wihuri, mijn teambaas, vond dat natuurlijk ook wel interessant, want 50.000 Mark was veel geld. We hadden van tevoren al afgesproken dat we het bedrag zouden delen. Maar goed, we hadden dus nog punten nodig, en zo werd besloten dat we in november nog de negen uur van Kyalami zouden rijden, Larrousse en ik samen, met de 908/02, de drieliter, een mij zeer bekende auto. Ik weet niet precies meer wat er in die race allemaal gebeurd is, maar in ieder geval haalden we de finish. We werden vierde en dat leverde mij net genoeg punten op om de 'Porsche Cup' binnen te halen. De uitreiking vond plaats in Stuttgart, ik moest ervoor in het grijze pak, en 'Butzi' Porsche, die met die baard, overhandigde de beker. Dat was een mooie kroon op het seizoen."


Jaap van Lagen met Dr. Wolfgang Porsche bij de uitreiking van de wisseltrofee in 2014

Jaap van Lagen als tweede Nederlandse winnaar in 2014
De Porsche Cup kende in de loop der jaren heel wat prominente winnaars, onder wie John Fitzpatrick, Klaus Ludwig, Bob Wollek (die hem zeven keer won, een record), Bernd Schneider, Franz Konrad en Nick Tandy. Na Van Lennep was er nog slechts één andere Nederlandse coureur die de prijs won, en wel Jaap van Lagen na een zeer succesvol seizoen in 2014. In dat jaar scoorde de rijder uit Ede punten in de Duitse ADAC GT Masters, de Blancpain GT Series Sprint Cup en de VLN Langstreckenmeisterschaft Nürburgring. Hij nam in december 2014 tijdens de 'Night of Champions' in Weissach de wisseltrofee in ontvangst uit handen van Dr. Wolfgang Porsche. Dit jaar gaat de eerste prijs, inclusief de bijbehorende nieuwe 911, naar de Duitser Robert Renauer, die successen behaalde in ondermeer de ADAC GT Masters en de 24H Series. In de voetsporen van Gijs van Lennep...


De naam van Gijs van Lennep als eerste winnaar staat bovenaan de trofee ingegraveerd


Van Lennep in Le Mans 1970


Gijs van Lennep in 1970


Presentatie van het Martini-team in 1970 op Hockenheim, vlnr Gijs van Lennep, Rudi Lins, Helmut Marko, Vic Elford en Gérard Larrosse


Ook nu nog vertelt Van Lennep graag over zijn ervaringen in 1970, zoals vorig jaar tijdens de 'Night of Champions' van Porsche Motorsport in Weissach