Formule V8 3.5: Nederlandse betrokkenen over de gouden jaren en het onvermijdelijke einde
Na 20 seizoenen viel het doek voor wat ooit begon als Open by Nissan, evolueerde tot de World Series by Renault en ten onder ging als Formule V8 3.5. Diverse Nederlanders speelden een rol in de monopostoklasse die in zijn hoogtijdagen vaak meer dan 100.000 bezoekers trok. AUTOSPORT.NL haalde herinneringen op en vroeg hen naar hun gevoel bij het onvermijdelijke einde.
Tekst: Mattijs Diepraam
Foto's: RPM, Dutch Photo Agency
Het is een indrukwekkende lijst namen. Bekijk de rij van kampioenen die via de Euro Open by Nissan, Open Telefónica by Nissan, World Series by Nissan en World Series by Renault zijn doorgegroeid naar de top van de autosport, en je beseft dat er afgelopen weekend in Bahrein een tijdperk ten einde is gekomen. Fernando Alonso, Ricardo Zonta, Heikki Kovalainen, Robert Kubica, Kevin Magnussen, Carlos Sainz Jr – allemaal bereikten ze de Formule 1. Ook tegenstrevers als Sebastian Vettel en Daniel Ricciardo gebruikten de 3.5-liters als laatste opstapje naar de F1. Andere kampioenen werden groot in de sportscars, zoals António García, Franck Montagny en Alvaro Parente. De Indycars werden verblijd met Bertrand Baguette en Mikhail Aleshin terwijl Robert Wickens een vaste DTM-waarde werd.
Maar liefst twee Nederlandse kampioenen kende de klasse, Giedo van der Garde in 2008 en Robin Frijns in 2012. Allebei vormden ze het topje van twee Nederlandse golven van talent die in het vorige decennium en dit decennium over het kampioenschap spoelden. Jaap van Lagen reed van 2005 tot 2007 in de World Series by Renault en is nog steeds lyrisch als je hem ernaar vraagt.
"Ik kijk heel positief op die tijd terug. Het was toch het hoogtepunt uit mijn formuleautocarrière. Ik reed tegen Vettel, Kubica, Will Power, Tristan Gommendy – echt een sterk veld, met soms 30 auto's. Tweede op Monaco was het hoogste dat ik heb bereikt. In 2007 liep het vervelend af, ondanks een contract met Comtec. Voor mij was het toen afgelopen. Ik was te oud, had niet de financiële achtergrond voor Formule 1 en had niet gedomineerd. De conclusie was: dit is mijn plafond, nu moet ik geld gaan verdienen in de autosport. De beslissing om Porsche Cup te doen heeft me geen windeieren gelegd: sinds die tijd leef ik van de autosport. Achteraf gezien ben ik te lang doorgegaan, maar ik vond 't zó mooi om te doen. Het was écht een dikke auto. Formuleracen blijft toch iets bijzonders. Als ik nu zou instappen, zou ik er met mijn nekspieren niet eens meer klaar voor zijn."
In die periode, waarin ook Daniël de Jong even voor Comtec uitkwam alvorens door te gaan naar de GP2, kwamen ook twee Nederlandse fotografen op het pad van de World Series by Renault. "In 2011 ontmoetten we Daniël de Jong en Sander Dorsman [van MP Motorsport, red.] tijdens de WSR. Voor ons het begin van een langdurige relatie", vertelt Sebastiaan Rozendaal van Dutch Photo Agency. "En zo zijn er meer samenwerkingsverbanden ontstaan die zich hebben uitgebreid naar andere series en projecten."
Zijn collega Diederik van der Laan weet nog hoe het kwam. "Nadat Superleague Formula in 2011 op z'n eind liep, zijn we de Formula Renault 3.5 gaan fotograferen voor het Engelse Autosport en Red Bull. Zo werden we een beetje bekend met een leuke serie van hoog niveau, die tijdens een raceweekend meer dan 100.000 bezoekers trok. Over het algemeen was iedereen heel vriendelijk; de sfeer was relaxed en niet zo politiek zoals andere series."
In recentere jaren kwam er een tweede Nederlandse golf de Formule Renault 3.5 binnen, zoals de topklasse van de World Series by Renault inmiddels was gedoopt. In 2015, het laatste jaar met Renault-steun, reden er zelfs drie landgenoten mee: Meindert van Buuren Jr, Beitske Visser en Nyck de Vries.
"Ik ben heel trots dat ik in de hoogtijdagen van de 3.5-liter erin heb mogen racen tegen Pierre Gasly, Carlos Sainz en Oliver Rowland", zegt Van Buuren Jr. "Het is een waanzinnige auto met heel veel downforce, waardoor je echt op het scherp van de snede kon strijden met elkaar. Als ik 't geld had, zou ik zo'n auto puur willen kopen voor trackdays, zo gaaf was-ie! En het concept was goed, met twee vrije trainingen en twee kwalificaties, dus veel rijtijd. De Michelin-band was bovendien een heel goede raceband: hij degradeert wel, maar niet zo erg als de Pirelli in de F2. Om als rookie in de F2 succes te maken, is echt heel moeilijk, omdat die band zo moeilijk te 'verstaan' is. In de 3.5 kon je door de rijtijd en de banden meteen meestrijden als je goed was. Als je ook ziet wat de doorstroom was – in sommige jaren zelfs beter dan vanuit de GP2 – dan is het zonde dat het kampioenschap er niet meer is. Al heeft de Formule 2 daar de laatste jaren wel een goede slag in gemaakt."
Nyck de Vries, die voor een nieuw jaar in de Formule 2 staat, kijkt er anders tegenaan. "Het is jammer", zegt hij vanuit Abu Dhabi, "maar de afgelopen twee jaar was het toch al niks meer. De auto was natuurlijk fantastisch, maar het bereidde je toch minder goed voor op de Pirelli-banden in de Formule 1."
Maar nu is toch het doek gevallen. Jaap van Lagen was er in Bahrein bij toen de tien resterende auto's uit het kampioenschap hun laatste races reden. "Doodzonde", zegt hij. "Dit was echt een serieuze klasse – en het geluid is zo mooi. Als je alle F1-coureurs in die auto's zou zetten, zou je het verschil niet zien. In mijn ogen was het vertrek van Renault de doodsteek. Er moet gewoon een fabrikant achter staan. Het was een supermooie opzet destijds, met de gratis entree, waardoor je soms 100.000 tot 150.000 mensen over de vloer had. Maar ja, elke Renault-dealer betaalde eraan mee. Het houdt een keer op."
Meindert van Buuren Jr zoekt de ondergang in dezelfde hoek. "Het heeft zeker te maken met het dat Renault zijn naam eraf moest halen doordat het wilde terugkeren in de Formule 1. Toen stortte het gelijk in."
'Racevader' Meindert van Buuren Sr vindt het einde van de Formule V8 3.5 net zo triest en teleurstellend als zijn zoon, maar voert nog een extra reden voor de ondergang aan. "Volgens mij is dit volledig veroorzaakt door de invoer van het superlicentiepuntensysteem. En dat was weer het gevolg van een goed voorbereide jonge Max die liet zien dat de huidige F1 geen grotemannenklasse meer is. Het WSR-concept was een uitstekende opstap waar de rijder veel leerde en het publiek nog ongedwongen kon meegenieten. Maar zoals altijd heeft het een sponsor nodig en met de terugtrekking van Renault werd het eindstation snel bereikt. De auto heeft op mij altijd veel indruk gemaakt. Veel downforce, goede remmen en vooral zeer veilig. Bochtsnelheden hoger dan de huidige F1. De coureurs konden tenminste nog racen, voluit trappen op het pedaal zonder het extreme bandenmanagement dat de F2 vraagt. Gewoon simpel hard rijden om als eerste over de finish te komen – daar zou autosport om moeten gaan."
Zowel Van Buuren Jr als De Vries vinden de heldere opstapladder nu echter wel een voordeel. "Ik denk dat het goed is dat er nu maar één klasse op dit niveau is. Het brengt alles bij elkaar, het voordeel daarvan is dat je je met iedereen kunt meten", zegt De Vries. Van Buuren Jr ziet ook wel het nut van de FIA-ranking van kampioenschappen. "Op een gegeven moment had je natuurlijk klasses waarvan de leek je dan vroeg: wat rij je nu precies? Voor de leek is Formule 4, Formule 3, Formule 2, Formule 1 veel makkelijker te volgen."
Pieter Belmans was met WinWay Driver Development destijds nauw betrokken bij het succesjaar van Robin Frijns. Als rijderscoach ziet hij een kans voor jong talent verloren gaan. "De 3.5 heeft heel wat piloten gevormd en F1-waardig gemaakt. Spijtig dat een klasse met een topauto ten onder gaat in de single-seater-wereld. Voorheen kon je je nog vinden in het feit dat coureurs naar de GP2 trokken omwille van de 'high deg'-Pirelli-banden, maar F1 rijdt nu op deftige 'non-high-deg' Pirelli's terwijl F2 voorlopig op de high-degs blijft. Spijtig, maar in de Europese single-seater-wereld wordt vaak vergeten wat goed is voor de sport en voor jonge coureurs om te leren."
Van der Laan en Rozendaal maakten ook de laatste twee jaar mee als de officiële fotografen van de klasse. "Persoonlijk vind ik het doodzonde dat de serie stopt. Tijdens testdagen bijvoorbeeld: elke nieuwe rijder die ik sprak, was zeer enthousiast over de wagen en kon niet wachten om weer wat rondjes te doen", zegt Rozendaal. Van der Laan is het daarmee eens: "Nadat Renault vertrok werd het lastiger, maar ondanks dat het veld flink was uitgedund bleven de races geweldig. Jammer, maar onvermijdelijk dat de serie nu stopt. We hebben er veel vrienden gemaakt die we in de toekomst vast nog wel tegen zullen komen."
