Retro: Aanschuiven bij Wolter Gratama
Ik spreek deze commerciële duizendpoot, racer, sponsorvinder en Porsche-man in hart en nieren daags na het overlijden van Carel Baller. "Heb jij het al gehoord, Erik? Van Carel Baller? Een schat van een man, een liefhebber van de autosport en iemand van grote betekenis voor onze sport is weggevallen", zo opent hij ons gesprek, maar geheel ontypisch voor Wolter valt hij daarna stil.
Tekst en foto's: Erik van der Schaaff
Aanvullende foto's: archief Wolter Gratama
Wolter is geboren en getogen in de regio Haarlem/Heemstede. In 1968 begon hij bij de OCA. "Samen met Rob Woud en Leo Muller stonden we vaak bij de slagboom naast de tijdwaarneming. Gouden tijd en zoveel verhalen. Ken je mijn Ferrari 275 GTB nog? Tja, als Porsche-man heb je ook wel eens een zwak moment. Terwijl we daar stonden, kwam dokter Fokke Bosch voorbij, de toenmalige circuitarts, hij had een 275 GTB. Ik zei toen al tegen mijn maten: zo'n Ferrari zou ik ook graag hebben. Dat is gelukt!" lacht hij. "Weet je trouwens dat de lunchpakketten voor de OCA toen werd klaargemaakt door mevrouw Koks in de pitlane?"
"Hoe ik op het circuit terechtkwam? Sacha Beels, de dochter van Lex Beels, was een klasgenoot van mij. Onze ouders waren goed bevriend en kwamen regelmatig bij elkaar over de vloer. Lex nam mij vaak mee naar het circuit, ik hielp hem vaak in zijn werkplaats in Bennebroek. Dat schoolidee was mij te algemeen en na de derde klas van de HBS stapte ik over naar het IVA in Driebergen. Toen kwam er echt wat in mij los en ik studeerde cum laude af. Na mijn studie moest ik in dienst. Daar kwam ik Hans Deen weer tegen. Hij leerde mij slippen en driften met mijn DKW 3=6. Toen dat een beetje lukte, gingen we het ook proberen met de leger-DAF's. Onze kapitein zag het, officieel kregen we een verbod, maar wij probeerde hem er van te overtuigen dat dit van nut voor de veiligheid van het publiek en ons als chauffeurs van belang was."
"Na deze periode ging Hans racen en startte ik mijn in Porsche gespecialiseerde bedrijf. Ik handelde en pleegde onderhoud aan de straat en soms had ik ook raceauto's van dit prachtige merk. Pon had toen het beleid dat je Porsche-dealer mocht worden als je ook VW-dealer was. De Volkswagen-dealers in Haarlem en omgeving hadden daar echter geen trek in. Dankzij goede contacten en na meerdere gesprekken met Pon werd mijn specialistschap omgezet naar een Porsche-dealerschap. Dit was uniek, want daarmee was ik de eerste Porsche-dealer zonder het merk Volkswagen te hoeven vertegenwoordigen. Gerard Nol van het Racing Team Holland was een van mijn zeer gewaardeerde techneuten en heeft daar zeker ook aan bijgedragen. In die tijd werden de racekriebels steeds sterker, maar mijn vader zei: Wolter, jongen, luister eens goed. Je hebt een mooi bedrijf, een bankkrediet en bent verantwoordelijk voor jouw werknemers, ga niet racen! Een goed advies." Hij lacht luid.
"Toen een klant, Ton Vos van de Porsche-club, mij zijn racer aanbood voor een paar rondjes Zandvoort was ik verkocht. Na mijn Porsche-dealerschap startte ik een Datsun-garage, dat was in 1971. In 1994 haalde ik ook mijn racelicentie. In een Alfa 1.3 GTA. De eerste twee dagen waren kurkdroog geweest en op de licentiedag goot het. Hans Deen gaf het advies hoog te blijven rijden. De baan is verkant en regenwater loopt omlaag dus als je hoog blijft heb je daar minder last van. 'Regenlijnen rijden, Wolter!' riep hij als hij me weer zag. De andere kandidaten bleven de aangeleerde lijnen rijden en ik vloog buitenom in de Tarzanbocht. De examencommissie was daar zeer tevreden over. In de laatste ronde die middag reed ik achter een dame met een MG. Ze vergaloppeerde zich en crashte bij het uitkomen van Bos Uit. Met veel geluk driftte ik om het nog hobbelende wrak. Wat er van die dame is geworden weet ik niet, maar ik kreeg mijn licentie."
"Toen kon ik gaan racen. Ik heb twee races gereden met de geleende auto van Ton Vos. Samen met Ron Verzijlbergen en Cees van de Haver reden en sleutelden wij aan de auto's. Het was via Ron Verzijlbergen dat ik mijn eerste raceauto kocht. De ex-Hans Deen Alfa GTV. Onno Vlaanderen ruilde deze in op een 911, die hij transformeerde tot zijn beroemde Martini-racer. Met die auto heb ik zo lekker gereden. Ik ben er in 2005 zelfs kampioen mee geworden. Cees, Ron maar ook Gijs van Lennep hebben mij met veel raad en daad bijgestaan. Het werd even lastig toen het NK HTGT een aanpassing van het reglement kreeg en er alleen nog met de race-Dunlops gereden mocht worden. Dat was best een omschakeling van de slicks naar die profielbanden. In die tijd werd ik voor de HARC gevraagd om plaats te nemen in het bestuur van een nieuwe raceklasse. De Youngtimer Trophy werd het NK GTTC. Dat waren mooie tijden, veel regelen en organiseren. Ik nam de activiteiten van de Vrienden van de HARC op me. In 2013 zette ik het race op een wat lager pitje. Dat was ook het moment dat Theo van Gammeren mij vroeg of ik met zijn Capri 3.0 wilde gaan rijden. Wat een auto! En zo anders dan de Alfa. 3-liter V6 met een vierbak ten opzichte van de 2-liter GTV met vijfbak. Ik heb er de tijd voor genomen om mij de Capri eigen te maken. Hoe en waar schakelen? In welke versnelling door Tarzan? Want alles was anders met de Capri. Mijn snelste tijd met de Capri op Zandvoort was een 2:09, een andere rijder zette een 2:12 op de klokken. Mijn laatste race reed ik met de Capri, op de Nürburgring. Dat was het jaar dat ik zeventig werd."
"Daarna ging ik nog meer de bestuurlijke kant op. Alles bij elkaar heb ik tien jaar in het HARC-bestuur gezeten. De autobedrijven had ik al veel eerder verkocht, ik werd makelaar in vastgoed. In '82 begon ik met het taxeren van auto's. Nu ben ik vooral met leuke dingen bezig. Samen met mijn vrouw Tinny ondersteunen we Henk Janus met de organisatie van Wings & Wheels en ik ben sponsorwerver, vice-voorzitter en PR-manager voor het NK GTTC. Ook dat alweer 9 jaar. Daarnaast jureer ik de diverse concoursen, onder andere tijdens Wings & Wheels, Het Loo, Essenen, de HARC-concoursen en het British Race Festival."
"Weet je trouwens dat ik als Porsche-dealer de 904 van Stirling Moss kocht? Die met de viercilinder met koningsassen, dat koste toen iets van 22.000 gulden. Oude raceauto's waren toen weinig waard, nu zou die auto minstens honderd keer meer opbrengen. Ook de voormalige RTH Porsche 906 ging door mijn handen. Tja..."mijmert Wolter. "Gijs van Lennep, nog zo iemand die ik regelmatig tegenkwam en nog regelmatig spreek. Heb ik je die foto gegeven van Hans, Leo en mij bij de OCA? Op de achtergrond staat het Heineken-vat met Gijs en zijn vrouw erin. Weet je trouwens dat zijn vrouw mijn eerste vriendinnetje was?"
"De mooiste auto waarmee ik reed?" Weer valt er voor Wolter een atypische stilte. "Het waren er zoveel. 904, 906, mijn 275 GTB, mijn huidige 911 2.0 uit '65 en een 356 Pre-A Speedster van '55. Maar ik denk dat ik het meest onder de indruk was van de Ferrari F2 Dino. Met die auto mocht ik tijdens Wings & Wheels op Gilze-Rijen een paar rondjes maken. Een laatste anekdote, heb je daar nog tijd voor?" En hij ratelt zonder antwoord af te wachten verder: "Ron Verzijlbergen komt uit de fietsenwereld. Zijn vader had een rijwielwinkel en Rons hart lag veel meer in de auto's, snelle auto's. Op een mooie dag verkocht ik een Porsche 356 Carrera aan Ron. Zijn vader zag de auto en zei dat hij dit veel te gevaarlijk vond. Hij verordonneerde dat de auto teruggebracht moest worden naar de dealer. Ron heeft dit ingewilligd. Later kroop het bloed waar het niet gaan kon en ging hij toch racen, toen al met een Abarth. Ron was snel en haalde met een fraai resultaat de krant, tot grote schrik van zijn vader die het in de krant moest lezen!"
