Div: Bespreking autosportboeken (deel 3)
De lang verwachte biografie van Jan Lammers: voor ons hét Nederlandse autosportboek van 2020!
Het bespreken van autosportboeken aan het einde van het jaar is op deze site al jarenlang een goede traditie, die we uiteraard ook in dit uitzonderlijke jaar in stand houden. Zeker nu we toch nergens naartoe kunnen, is het genieten van een boek over onze favoriete sport een prima alternatief. Op veler verzoek verdelen we de besprekingen over meerdere dagen tussen nu en het einde van het jaar, met per keer een wat kleiner aantal publicaties, om het geheel wat overzichtelijker te houden. Vandaag vooral biografieën.
Tekst: René de Boer (Twitter: @renedeboer)
Foto's: Rebocar/R. de Boer
Mark Koense en Erik Verkaaik: Jan Lammers – De biografie van een leven met 300 km/u ***** (AUTOSPORT.NL-Nederlands Autosportboek van het jaar 2020)
Een boek waarnaar vele Nederlandse autosportliefhebbers lange tijd uitkeken, is de biografie van Jan Lammers. Waar je met boeken over sommige buitenlandse coureurs een halve plank in de boekenkast kunt vullen, was er tot dusver over Jan Lammers alleen de softcover-uitgave 'Jantje' van Coo Dijkman, zo'n 40 jaar oud en verschenen toen Lammers bezig was aan zijn eerste periode in de Formule 1. Sindsdien deed de Zandvoorter natuurlijk nog veel meer, dus dat verdiende beslist een boek.
De eerste indruk van het boek is al goed: hardcover in bijna A4-formaat en een prachtige actiefoto van Jan Lammers in de spectaculair ogende Shadow-Formule 1 op de cover. Die enorme leeuw van Samson blijft een van de opvallendste sponsordesigns in de historie van de autosport. En het boek is niet alleen groot, maar ook dik, met 400 pagina's, en zwaar, met een gewicht van bijna 2,4 kilogram. Dat belooft wat!
De binnenkant van de cover is gevuld met tientallen afbeeldingen uit de rijke racehistorie van Jan Lammers; evenementposters, stickers, programmabladen, een leuk zoekplaatje. Dan volgt de titelpagina met een vertederende foto van een jonge Lammers met een Simca van de slipschool van Rob Slotemaker, waarbij de auto net zo hoog is als Lammers. Vervolgens een Formule 1-foto van de ATS en een spread met de bekende overwinningsfoto van de 24 Uur van Le Mans in 1988, met de drie Jaguars in gesloten formatie en duizenden mensen op de pitmuur en de tribune. Dan volgt, chronologisch ingedeeld, een overzicht van Lammers' lange en rijke carrière. Dat naast de inhoudsopgave een foto van Lammers en diens mentor Rob Slotemaker is afgebeeld, is passend.
"In dit boek deel ik graag dit kleurrijke traject met u", schrijft Lammers in het voorwoord, en kleurrijk is zeker een treffende beschrijving. Vroege familiefoto's inclusief een klassenfoto van de Zandvoortse Mariaschool en de kleine Jan met Rob Slotemaker en achter het stuur van een Simca, maar ook foto's van de opnamen van de film 'Le Mans' in 1970 inclusief een kaartje dat 'Janneman' vanuit Frankrijk aan zijn ouders stuurde geven de eerste jaren weer. Begin jaren zeventig zijn er de eerste racesuccessen met, opnieuw, Simca en daarna Opel en formulewagens, vastgelegd in het hoofdstuk 'Opmars van een wonderkind'. Dan volgt de periode in de Formule 1, met Shadow, ATS, Ensign, tussendoor de Procar-serie met BMW M1's – waarin Lammers, anders dan in de Formule 1, wél kon laten zien welke capaciteiten hij in huis had – en daarna de eveneens succesvolle periode met de Renault R5 Turbo's.
Na het einde van zijn eerste F1-periode volgt voor Lammers een nieuw hoofdstuk in de Groep C-sportwagens met de Canon-Porsche, gevolgd door een aantal racejaren in Amerika. Ook die epsiode komt uitgebreid aan bod. Daarna zijn er de jaren met de Groep C-Jaguar, met de zege in Le Mans in 1988 als onbetwist hoogtepunt, dat uiteraard uitvoerig belicht wordt, net als de overwinning tijdens de 24 Uur van Daytona in 1990. Een apart hoofdstuk is ook gewijd aan Lammers' deelnames aan de Grand Prix van Macau, waar hij meerdere jaren succesvol was, en zijn activiteiten in Japan.
Ook Lammers' spectaculaire comeback in de Formule 1, eind 1992, komt uitgebreid aan de orde, gevolgd door de deelname aan het Brits toerwagenkampioenschap met de spraakmakende Volvo 850 Estate in 1994. Formule 3000, BPR met Lotus, de Nissan GT1 en de Bitter zijn volgende stappen, waarna rond de eeuwwisseling met Racing for Holland een nieuw initiatief in de lange-afstandsracerij wordt geïnitieerd. Ook die jaren komen uitvoerig aan de orde, inclusief de bekende blokjes en het winnen van de wereldtitel. Inmiddels aanbeland op pagina 330 van het boek volgt een hoofdstuk onder de titel 'Aan de andere kant van de vangrail', over Lammers' activiteiten als teambaas. Eerst al in de Formule Ford en de Formule Opel Lotus, later in de A1GP en, kortstondig, in de Superleague Formula.
Natuurlijk gaan de raceactiviteiten van Jan Lammers zelf ook gewoon door, met GrandAm-prototypes in de VS, met de Porsche RS Spyder van het Zwitserse team van Freddy Lienhard, met de Reiter-Lamborgini, maar ook avonturen in de Dakar-rally met een Ginaf-vrachtwagen, de Volkswagen Scirocco Cup, Dutch GT4.... De wedstrijden met Racing Team Nederland, inclusief het 24e en laatste optreden tijdens de 24 Uur van Le Mans, vormen het sluitstuk, maar de volgende generatie is al in aantocht, getuige de kartsuccessen van René Lammers, die ook in het boek voorkomen.
Het boek wordt afgesloten met een hoofdstuk onder de titel 'Terugblik op een avontuurlijk leven', dat begint met de zin 'Ik heb nergens spijt van'. Dat is een positief gegeven, tekenend voor het nagenoeg altijd zonnige humeur van Jan Lammers, die natuurlijk ook vele tegenslagen en teleurstellingen kende. Dat optimisme loopt door het hele boek heen en het feit dat als het sportief ergens niet liep, zoals in de Formule 1, er op andere fronten dan toch weer successen waren, geeft wel aan dat die positieve instelling zeker niet ongefundeerd is. Een imposant overzicht van alle races die Jan Lammers gereden heeft, rondt het geheel af.
De carrière van Jan Lammers is even veelzijdig als indrukwekkend en het recent verschenen boek doet daarvan op geslaagde wijze verslag. Hebben we niks te zeuren? Natuurlijk wel. Er zijn er wat kleinigheden, namen die niet helemaal juist zijn weergegeven, maar die laten onverlet dat dit een geweldige aanwinst in de boekenkast is. Het verhaal leest plezierig weg, terwijl de talrijke kaders over de meest uiteenlopende onderwerpen het geheel verluchtigen. Ook op de foto's is bepaald niet bespaard, met gelukkig niet alleen actiebeeld, maar ook volop impressies van achter de schermen. De eerste druk is inmiddels uitverkocht, maar er binnenkort een tweede druk. Wie het boek nog niet heeft, doet er verstandig aan een exemplaar te bestellen. Wat ons betreft zonder meer hét Nederlandse autosportboek van 2020!
Mark Koense en Erik Verkaaik: Jan Lammers – De biografie van een leven met 300 km/u, uitgave: Amigini/Jan Lammers, geen ISBN, Nederlandstalig, 400 pagina's, 24,5 x 29,5 cm, hardcover.