In Memoriam Chris Amon 1943-2016. De allersnelste uit zijn tijd
Vanmorgen is in het Rotorua ziekenhuis in Nieuw Zeeland oud coureur Chris Amon ten gevolge van kanker overleden. De Nieuw Zeelander behoorde in zijn tijdperk tot één van de allersnelste F1-coureurs zonder ooit een Grand Prix te winnen. Maar niet alleen in de F1 maar ook in de sportscars behoorde Amon tot de snelste coureurs van zijn tijd. Chris Amon werd slechts 73 jaar.
Tekst Willem J. Staat
Foto's archief Willem J. Staat
Chris Amon zoals we hem kenden. Zijn helm stond overigens ook model voor de film Grand Prix uit 1966
Chris Amon 1943-2016. De allersnelste in zijn tijd
Op 73 jarige leeftijd overleed vanochtend oud coureur Chris Amon. De snelle Nieuw Zeelander die in 1967 na de fatale crash van Lorenzo Bandini in Monaco vrijwel alleen de Ferrari-eer moest hoog houden. De Nieuw Zeelander deed het met verve en bracht uitstekende resultaten naar Maranello. In dit tijdperk werd hij qua snelheid vaak met Jim Clark vergeleken. Tussen 1967 en 1979 was Amon één van de snelste coureurs. Reed vaak met een grote voorsprong aan de leiding maar werd vrijwel altijd door zijn materiaal in de steek gelaten. Op het moment dat Ferrari competitief begon te worden had Chris het team in 1970 voor de March-organisatie verlaten. Een verkeerde keuze zo bleek. Na één seizoen March volgde het Franse Matra waarvoor Chris direct de Argentijnse Grand Prix in 1971 won. Alleen die telde dat jaar niet mee voor het wereldkampioenschap. Historisch gezien heeft Amon één Grand Prix gewonnen, dat wel. Sir Jackie Stewart omschreef Amon ooit als één van de moedigste coureurs van ons allemaal."
Chris groeide in het Nieuw Zeelandse Bulls op waar zijn familie een schapenfarm, zoals zoveel Nieuw Zeelanders bezat. Al op zes jarige leeftijd leerde Chris tussen de schapen autorijden. De kleine Chris kon amper met zijn voeten bij de pedalen van de Ford Pick Up. Zoals de meeste coureurs had Amon ook weinig met de kostschool in die tijd. Hij leerde er wel vliegen. Maar op de lange ritjes naar de vliegclub ontsluimerde het idee om coureur te worden. Het werd het begin van een lange carrière. De Scuderia Veloce betekende het begin van een internationale doorbraak voor de Nieuw Zeelander. Parnell Racing LTD, dat bijna altijd aan BRM gelieerd was, haalde Chris naar Europa. In 1964 behaalde de jonge Amon al op Zandvoort zijn eerste WK punten.
Met de unieke Techno werd het begin zeventiger jaren geen succes.
Ferrari sportscars
Met zijn landgenoot Bruce McLaren kwam in 1966 eigenlijk de allergrootste doorbraak in zijn carrière. Samen met Bruce bezorgde Ford de allereerste overwinning op Le Mans exact vijftig jaar geleden. Exact vijftig jaar later beschouwde Amon dit nog steeds als zijn allergrootste overwinning. Maar door die Le Mans-overwinning werd Enzo Ferrari eveneens op Chris Amon opmerkzaam gemaakt. In New York 1966 tekende Chris het contract met Ferrari voor slechts U$1000 per maand. Nog diezelfde maand zat Chris op Daytona in de gloednieuwe Ferrari P4 waarmee hij twee maanden later de 24U van Daytona zou winnen. Ook de 1000KM van Monza leverde voor de combinatie Amon/Bandini een fraaie overwinning op. Voor Lorenzo Bandini betekende het zijn allerlaatste overwinning. Die kwam enkele weken later in Monaco om het leven. "Bandini was een hulpvaardige snelle coureur die mij veel geholpen heeft en net onder de schaduw van John Surtees uitkwam(die het team na bonje met teammanager Dragoni verlaten had) Als Lorenzo niet in Monaco 1967 verongelukt was, had hij nog hele mooie dingen laten zien" was Chris overtuigd.
De sportscars zijn hem altijd aan het hart blijven liggen. Want ook in de Amerikaanse CanAm-series maakte Amon furore, zowel met het team van Bruce McLaren als met Ferrari waarin hij met de unieke 612/712M bolides met regelmaat aan de start kwam. Op Le Mans 1969 ontsnapte Amon ternauwernood aan de dood toen hij over de ontploffende benzinetank van de gecrashte Porsche 917 van John Woolfe reed. Van de fraaie Ferrari 312P Coupé bleef weinig meer over. Hoewel Chris het Ferrari F1 Team in 1969 verlaten had, bleef hij voor het seizoen 1970 loyaal aan het merk voor de sportscars en kwam verschillende malen met de fraaie Ferrari 512 S uit. Met de prachtige Ferrari 2.5L Dino won Chris Amon in 1969 het Tasman kampioenschap. Destijds een serie die openstond voor 2.5L formule auto's waarvan de cilinderinhoud was terug geboord.
Met de F&S Penske op Zandvoort voorafgaande aan de Grand Prix. Eigenlijk een unieke foto. Het was één van zijn laatste F1 optredens.
In totaal bracht Amon veertien jaar in Europa door en kwam voor maar liefst 13 teams uit. Een absoluut record. Ook zijn eigen F1 auto, de Amon F101 kende weinig succes. Maar ook in de toerwagens was Amon actief. In 1973 won hij samen met Hans J. Stuck de zesuurswedstrijd op de Nürburgring met een fabrieks BMW 3.3 CSL
In 1976 wist Morris Nunn van Ensign hem te overtuigen om voor zijn team uit te komen. Maar na verschillende angstaanjagende crashes zoals in Zolder dat jaar besloot Chris definitief een punt onder zijn lange carrière te zetten en keerde naar Nieuw Zeeland terug waar hij met Tish trouwde. Het gezin kreeg een meisje en een tweeling. Amon ging terug naar zijn roots en zette eveneens een schapenfarm op. In zijn geboorteland bleef Amon als adviseur bij Toyota actief en had ook een invloedrijke rol bij de populaire Toyota Racing Series, die elk jaar vele buitenlandse rijders aantrekt.
De Amon F101 was enkele jaren geleden winnaar tijdens de HGP op Zandvoort. De erfenis die Chris nalaat.
"Chris kreeg internationale bekendheid door nooit een Grand Prix te winnen en was één van de beste coureurs die nooit wereldkampioen werd" aldus een familieverklaring vanochtend. Overigens vocht Amon al jaren tegen de sluipmoordenaar die kanker heet.
Tekst Willem J. Staat
Foto's archief Willem J. Staat
Chris Amon zoals we hem kenden. Zijn helm stond overigens ook model voor de film Grand Prix uit 1966
Chris Amon 1943-2016. De allersnelste in zijn tijd
Op 73 jarige leeftijd overleed vanochtend oud coureur Chris Amon. De snelle Nieuw Zeelander die in 1967 na de fatale crash van Lorenzo Bandini in Monaco vrijwel alleen de Ferrari-eer moest hoog houden. De Nieuw Zeelander deed het met verve en bracht uitstekende resultaten naar Maranello. In dit tijdperk werd hij qua snelheid vaak met Jim Clark vergeleken. Tussen 1967 en 1979 was Amon één van de snelste coureurs. Reed vaak met een grote voorsprong aan de leiding maar werd vrijwel altijd door zijn materiaal in de steek gelaten. Op het moment dat Ferrari competitief begon te worden had Chris het team in 1970 voor de March-organisatie verlaten. Een verkeerde keuze zo bleek. Na één seizoen March volgde het Franse Matra waarvoor Chris direct de Argentijnse Grand Prix in 1971 won. Alleen die telde dat jaar niet mee voor het wereldkampioenschap. Historisch gezien heeft Amon één Grand Prix gewonnen, dat wel. Sir Jackie Stewart omschreef Amon ooit als één van de moedigste coureurs van ons allemaal."
Chris groeide in het Nieuw Zeelandse Bulls op waar zijn familie een schapenfarm, zoals zoveel Nieuw Zeelanders bezat. Al op zes jarige leeftijd leerde Chris tussen de schapen autorijden. De kleine Chris kon amper met zijn voeten bij de pedalen van de Ford Pick Up. Zoals de meeste coureurs had Amon ook weinig met de kostschool in die tijd. Hij leerde er wel vliegen. Maar op de lange ritjes naar de vliegclub ontsluimerde het idee om coureur te worden. Het werd het begin van een lange carrière. De Scuderia Veloce betekende het begin van een internationale doorbraak voor de Nieuw Zeelander. Parnell Racing LTD, dat bijna altijd aan BRM gelieerd was, haalde Chris naar Europa. In 1964 behaalde de jonge Amon al op Zandvoort zijn eerste WK punten.
Met de unieke Techno werd het begin zeventiger jaren geen succes.
Ferrari sportscars
Met zijn landgenoot Bruce McLaren kwam in 1966 eigenlijk de allergrootste doorbraak in zijn carrière. Samen met Bruce bezorgde Ford de allereerste overwinning op Le Mans exact vijftig jaar geleden. Exact vijftig jaar later beschouwde Amon dit nog steeds als zijn allergrootste overwinning. Maar door die Le Mans-overwinning werd Enzo Ferrari eveneens op Chris Amon opmerkzaam gemaakt. In New York 1966 tekende Chris het contract met Ferrari voor slechts U$1000 per maand. Nog diezelfde maand zat Chris op Daytona in de gloednieuwe Ferrari P4 waarmee hij twee maanden later de 24U van Daytona zou winnen. Ook de 1000KM van Monza leverde voor de combinatie Amon/Bandini een fraaie overwinning op. Voor Lorenzo Bandini betekende het zijn allerlaatste overwinning. Die kwam enkele weken later in Monaco om het leven. "Bandini was een hulpvaardige snelle coureur die mij veel geholpen heeft en net onder de schaduw van John Surtees uitkwam(die het team na bonje met teammanager Dragoni verlaten had) Als Lorenzo niet in Monaco 1967 verongelukt was, had hij nog hele mooie dingen laten zien" was Chris overtuigd.
De sportscars zijn hem altijd aan het hart blijven liggen. Want ook in de Amerikaanse CanAm-series maakte Amon furore, zowel met het team van Bruce McLaren als met Ferrari waarin hij met de unieke 612/712M bolides met regelmaat aan de start kwam. Op Le Mans 1969 ontsnapte Amon ternauwernood aan de dood toen hij over de ontploffende benzinetank van de gecrashte Porsche 917 van John Woolfe reed. Van de fraaie Ferrari 312P Coupé bleef weinig meer over. Hoewel Chris het Ferrari F1 Team in 1969 verlaten had, bleef hij voor het seizoen 1970 loyaal aan het merk voor de sportscars en kwam verschillende malen met de fraaie Ferrari 512 S uit. Met de prachtige Ferrari 2.5L Dino won Chris Amon in 1969 het Tasman kampioenschap. Destijds een serie die openstond voor 2.5L formule auto's waarvan de cilinderinhoud was terug geboord.
Met de F&S Penske op Zandvoort voorafgaande aan de Grand Prix. Eigenlijk een unieke foto. Het was één van zijn laatste F1 optredens.
In totaal bracht Amon veertien jaar in Europa door en kwam voor maar liefst 13 teams uit. Een absoluut record. Ook zijn eigen F1 auto, de Amon F101 kende weinig succes. Maar ook in de toerwagens was Amon actief. In 1973 won hij samen met Hans J. Stuck de zesuurswedstrijd op de Nürburgring met een fabrieks BMW 3.3 CSL
In 1976 wist Morris Nunn van Ensign hem te overtuigen om voor zijn team uit te komen. Maar na verschillende angstaanjagende crashes zoals in Zolder dat jaar besloot Chris definitief een punt onder zijn lange carrière te zetten en keerde naar Nieuw Zeeland terug waar hij met Tish trouwde. Het gezin kreeg een meisje en een tweeling. Amon ging terug naar zijn roots en zette eveneens een schapenfarm op. In zijn geboorteland bleef Amon als adviseur bij Toyota actief en had ook een invloedrijke rol bij de populaire Toyota Racing Series, die elk jaar vele buitenlandse rijders aantrekt.
De Amon F101 was enkele jaren geleden winnaar tijdens de HGP op Zandvoort. De erfenis die Chris nalaat.
"Chris kreeg internationale bekendheid door nooit een Grand Prix te winnen en was één van de beste coureurs die nooit wereldkampioen werd" aldus een familieverklaring vanochtend. Overigens vocht Amon al jaren tegen de sluipmoordenaar die kanker heet.