De Grand Prix loze jaren. Het circuit van Zandvoort en de Grand Prix door de jaren heen (Deel 9)

In het weekend van 3 tot en met 5 september zullen na een afwezigheid van 36 jaar de Formule 1-wagens weer brullen over het Zandvoortse circuit. Directeur Jim Vermeulen had net als zijn voorgangers Hans Hugenholtz en Johan Beerepoot jarenlang geknokt voor het circuit. Met weinig financiële middelen en de tegenwerking van de Zandvoortse politiek moest het circuit in 1986 zonder de Formule 1 door.


Tekst en samenstelling: Gerrie Hoekstra
Foto's: Ford Racing USA, Archief Autosport.nl, Archief Rob Petersen, Zandvoorts Museum, Genoodschap Oud Zandvoort, Winau Berkhof, Gerrie Hoekstra
Bronnen: Auto&Sport, Autovisie, Autorevue, Archief Autosport.nl, Koen Vergeer – Zandvoort, Mark Koense – Grand Prix Zandvoort, Wim Loos - De onvervulde belofte van een natuurtalent, Winau Berkhof – Real Racing, De Zandvoorter. Zandvoortse Badcourant, Zandvoortse Courant, Zandvoorts Nieuwsblad, Zandvoorts Museum.
3D animatie en dronefilm: Niels Kamp (met dank aan de voice van Zandvoort - Rob Petersen)

Vermeulen had in zijn periode al vele nieuwe evenementen op de kaart gezet, waarvan het een wat meer succesvol was dan het andere. Crazy Races, World Record Days, truckraces, zandfestivals met rallycrosswagens, dragraces, er was in de jaren '80 van alles te zien op het Zandvoortse circuit. Het dieptepunt was de dood van stuntman Alain Vincx in mei 1987, die met zijn Chevrolet Camaro door vier bussen wilde rijden. De Belg overleefde de stunt niet en het programma werd kort na de middag afgeblazen. Een flinke groep ontevreden toeschouwers beukte als aasgieren op de deur van de Zandvoortse pitstoren, om hun geld terug te eisen.

 

Moegestreden stopte Vermeulen eind oktober 1987 als directeur van het circuit, om opgevolgd te worden door de in de autosport onbekende Peter Holm. Na een jaar stapte de voorzitter van de 'Stichting Exploitatie Circuit Park' op. Met de officiële erkenning van het circuit van Zandvoort als A-locatie voor de autosport achtte hij zijn taak volbracht en vervolgens besloot de 'crisismanager' elders een nieuwe uitdaging te zoeken.

 
(v.l.n.r) De heren Meerveld (Hoofd interdepartementale werkgroep), Van der Heijden (Burgemeester van Zandvoort) en Peter Holm (voorzitter van de 'Stichting Exploitatie Circuit Park')

Hans Ernst, al bijna 20 jaar actief als coureur, kon het niet meer aanzien en besloot Holms werkzaamheden over te nemen. Door financieel wanbeleid was er geen gulden meer in kas. Een praktisch failliet circuit en gemeentelijke plannen voor een vakantiepark op het circuitterrein zorgden voor een onzekere autosporttoekomst in Zandvoort voor 1989.





Ondernemer Hans Ernst, eigenaar van een reeks optiekzaken in Nederland, werd als nieuwe manager ook nog geconfronteerd met Jim Vermeulen, de bekende ex-directeur van Circuit Zandvoort BV. Vermeulen was inmiddels benoemd als directeur van het Vendorado-bungalowpark en stond zo ineens letterlijk aan de andere kant van het hek. De driehoek Marlborobocht-Panoramabocht-Vermeulen-eind (!) was conflicterend met de Vendorado-plannen en een spoedige oplossing was hard nodig. Hans Ernst: "Ik begon 1 september 1988, toen Peter Holm vrij plotseling wegging. Wat ik toen tegenkwam, was rampzalig. Weinigen hadden nog vertrouwen in het circuit. Na de laatste races waren ze al bezig om de vangrails weg te halen. Er was geen gulden meer in kas en zelfs de brandstof voor de kachels in de toren werd niet meer geleverd. Dat heb ik toen maar uit eigen zak betaald. Toen moesten we snel een oplossing bedenken en met veel overleg, waarin Huub Vermeulen, Hans Kok en Hans Hugenholtz jr. een belangrijke rol hebben gespeeld, zijn we tot een oplossing gekomen. Voor de talloze verbeteringen aan de baan die moesten worden aangebracht, hadden we geen cent. We hadden besloten alleen het gedeelte dat voor het nieuwe circuit gebruikt zou worden volgens FISA-eisen te veranderen. In de winter gebeurde dat, met heel veel inspanning en zelfs met nachtelijk gesleutel van onszelf."

"De onderhandelingen met Vendorado-directeur Jim Vermeulen zijn met de vuist op tafel gegaan, bikkelhard. Maar het is net als op de baan, daar vecht je ook voor je eigen belang. Dat is autoracen en zo is het in het zakelijk leven ook. Jim stelde voor een tracé van 1400 meter aan te leggen. Vrijwel iedereen was het daarmee eens en zelfs mijn eigen bestuur wilde daarmee instemmen. Ik heb er oorlog voor moeten voeren om hen te overtuigen om opnieuw rond de tafel te gaan zitten. Tijdens de onderhandelingen met de gemeente en Vendorado kwam het mes op tafel. Ik bleef op mijn standpunt staan dat er een baan moest komen volgens de FISA-eisen, maar dat we er niet voor zouden betalen.




Het interim circuit wordt gekeurd door Harry Splinter van de NAV, circuit directeur Hans Ernst en Hans Kok van de KNAF.

Niet iedereen heeft mij mijn onverzettelijkheid in dank afgenomen. Maar er lag nu wel een baan van 2 miljoen gulden en ruim 1100 meter langer, waar we met veel bluf en de bemoeienissen van een aantal sponsoren geen cent voor hebben betaald. De vooruitzichten zagen er allemaal gunstig uit."




Hans Ernst in gesprek met Formule 1 coureur Ivan Capelli tijdens de Finaleraces van 1990.


De jaren '90
De nationale autosport kende vanaf de laatste twee jaren in het vorige decennium een flinke groei. De startvelden groeiden. Importeurs als Citroën en Renault stapten weer vol in en zorgden er zo voor dat jonge talenten konden doorgroeien. De vip-boxen waren gevuld en sponsoren wilden zich graag profileren met de autosport. In 1991 bedachten de bedrijfsleider van het Circuit Park Zandvoort Marcel Luitze en Marlboro-man Jim Duim het evenement Marlboro Masters: een weekend vol Formule 3-actie waar de beste coureurs van de wereld graag aan meededen. De omlijsting werd ook steeds imposanter, met fraaie races in de Groep N tot volle velden in de Formule Ford en spectaculaire merkencupraces.

 
Demo van Jos Verstappen in 1996

Het toetje werd geserveerd door Formule 1-demo's met topcoureurs aan het stuur. Dit jaarlijks terugkerend autosportfeest trok steeds meer toeschouwers, die met een gratis kaartje toegang kregen tot al dit moois. Maar ook de andere evenementen zoals de Paas -en Pinksterraces, de Zandvoort Trophy, de Trophy of the Dunes en de beslissende Finaleraces werden spannende aangelegenheden.

Bij het aanleggen van het interimcircuit begin 1989 had Hans Ernst zijn wens verkondigd om binnen tien jaar weer een volwaardige Formule 1-baan in de Zandvoortse duinen te hebben. In de eerste maanden van 1999 werden er bergen werk verzet.






Asfaltmachines en zandwagens reden af en aan, zandduinen werden afgegraven om op andere plaatsen weer te verrijzen als geluidswal. Daarmee werd de basis gelegd voor het nieuwe asfaltlint met een totale lengte van 4300 meter. Op zondag 25 april 1999 zwaaiden Hans Ernst en Hans Kok van de KNAF een groene vlag en werd de baan vrijgegeven voor de eerste officiële wedstrijden.
Jan Lammers reed als allereerste een paar snelle ronden in een Formule 3000-bolideVlak voor de start van het nieuwe circuit kreeg Hans Ernst al een mooie opsteker in de vorm van een categorie 2-licentie van de FIA. Iets later dat jaar wist Circuit Park Zandvoort, op advies van Charles Whiting, enkele wijzigingen door te voeren en zo zelfs een licentie T1 te bemachtigen, die goed was voor het houden van officiële Formule 1-tests.

De jaren 2000/2010
In de eerste vijf jaar van 2000 bloeide de nationale autosport op tot ongekende hoogten. Het cupracen van Toyota, Renault en Alfa zorgden voor steeds grotere en luxere vip-tenten op de paddock. Een gerenommeerde teambaas vroeg zich zelfs af of de hospitality niet belangrijker werd dan het racen zelf en of in Nederland die verhouding niet was doorgeslagen naar de verkeerde kant. Alles werd duurder en de belangen groter, met meer schades op de baan tot gevolg. Mede veroorzaakt door de hogere kosten en de bankencrisis later in dit decennium haakten de belangrijke importeurs af. Het was niet meer te verantwoorden naar het personeel van de diverse sponsoren om te veel geld te blijven uitgeven. Zo werden de startvelden kleiner en ontstonden er lege plekken op de paddock.

Begin 2016 besloot de met zijn gezondheid kampende Hans Ernst, na het circuit 27 jaar lang door zwaar weer te hebben geloodst, zijn belang over te dragen aan de investeringsmaatschappij van Menno de Jong en prins Bernhard van Oranje.





Op 10 november 2017 presenteerden tijdens een goedbezochte persconferentie het Circuit Zandvoort en de Gemeente Zandvoort de resultaten van de door onderzoeksbureau Decisio uitgevoerde studie naar de haalbaarheid om de Formule 1 op Circuit Zandvoort terug te krijgen. De realiteit was dat er een hele reeks flinke stappen moest worden gezet, maar dat was eigenlijk vooraf al duidelijk. Zoals circuiteigenaar Bernhard van Oranje destijds terecht stelde: "Het is een breed gedragen droom, dus als alle betrokken partijen hun uiterste best doen, moeten we de enorme schare enthousiaste fans van Max Verstappen op Zandvoort een Dutch Grand Prix kunnen geven."




Op 14 mei 2019 brachten CEO Formula One Management Chase Carey, Dutch Grand Prix Sporting Director Jan Lammers en burgemeester van Zandvoort Niek Meijer het heugelijke nieuws dat na 35 jaar afwezigheid de Formule 1, na de nodige verbouwingen waaronder twee bochten met een banking, zou terugkeren naar Circuit Zandvoort.

De begin mei 2020 geplande Formule 1-weekend kon door de bekende coronaperikelen geen doorgang vinden en werd een jaar uitgesteld naar het eerste weekend van september 2021. Het is te hopen dat dan de nog levende oud-directeuren van het circuit alle egards krijgen toebedeeld, want zonder hun doortastendheid hadden we geen circuit in Zandvoort meer gehad. In de laatste jaren ging de gezondheid van Hans Ernst al achteruit en hij overleed in juni 2019. Net als zijn jarenlange perschef Dirk Buwalda moet Ernst jammer genoeg de rentree van de Formule 1 missen, een wedstrijd waar ze beiden zo hard voor hebben gestreden.
De overheid heeft op 13 augustus bekendgemaakt dat de F1 Heineken Dutch Grand Prix in 2021 mag plaatsvinden met een bezetting van 67%. De organisatie heeft besloten het evenement ook met deze beperkte bezetting in afgeslankte vorm te laten doorgaan. De organisatie is blij dat het grootste deel van de kaarthouders de mogelijkheid heeft om de strijd om het wereldkampioenschap in de Formule 1 live mee te maken, maar het is zeer teleurstellend voor de groep fans die niet aanwezig mogen zijn.

 


Niemand had een jaar of vijf geleden gehoopt en verwacht dat er ooit weer een Grand Prix van Nederland zou worden gereden. Er is heel hard gewerkt om dit toch voor elkaar te krijgen. Het circuit ligt er prachtig bij. Hulde voor iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt. We gaan een heerlijk weekend tegemoet met hopelijk droge omstandigheden.