Formule 1: Autosportwereld staat stil bij dodelijk ongeval Ayrton Senna 25 jaar geleden
Wie in de autosport actief is, kan er vandaag niet omheen. Ieders tijdlijn in de social media staat boordevol herinneringen aan de dag 25 jaar geleden waarop Ayrton Senna omkwam na een crash in de Grote Prijs van San Marino van 1994.
Tekst: Mattijs Diepraam
Foto's: Willem J. Staat
Door het tragische ongeval op het circuit van Imola verloor de autosport een drievoudig wereldkampioen op het hoogtepunt van zijn kunnen. Een jaar eerder had hij de race van zijn leven gereden, toen hij op Donington Park in de stromende regen het hele veld deklasseerde, inclusief zijn rivaal Alain Prost, die dat seizoen onbedreigd wereldkampioen zou worden in de oppermachtige Williams-Renault FW15C. Die middag in Engeland compenseerde Ayrton Senna het vermogensgebrek van zijn McLaren-Ford MP4/8 met een bijna bovenmenselijke wagenbeheersing, die deed terugdenken aan het seizoen in de Toleman-Hart TG184 waarin zijn talent ook het verschil maakte.
Prost zei na 1993 vaarwel tegen de Formule 1, maar Senna ging door – bij het Williams-team dat Prost net had verlaten. De Braziliaan was klaar om zijn records in de Formule 1 nog aanzienlijk scherper te stellen, maar het kwam er niet van. In plaats daarvan viel die eer toe aan zijn opvolger, Michael Schumacher, met wie een directe confrontatie op het circuit zo goed als uitbleef. Het is verleidelijk om te denken hoe die strijd eruit zou hebben gezien als Senna zijn ongeluk had overleefd en het rechtstreeks had kunnen opnemen tegen Schumacher. Als eerbetoon aan Senna schreef oud-AUTOSPORT.NL-medewerker Christiaan Lustig daarom een fictief verhaal over de seizoenen die dan hadden kunnen volgen.
De dood van een van de grote kampioenen van de sport in een van de meest tumultueuze seizoenen in de Formule 1 bracht wel een waterscheiding teweeg in het veiligheidsdenken in de autosport. In de late jaren tachtig en begin jaren negentig was de Formule 1 in slaap gesust door het uitblijven van dodelijke ongelukken na het verlies van Gilles Villeneuve en Riccardo Paletti in 1982. En hoewel de hoogste klasse van de sport na de Concorde-overeenkomst van 1981 in snel tempo vercommercialiseerde en professionaliseerde, bleef de veiligheid vaak onderbelicht, ondanks de vele inspanningen van F1-dokter Sid Watkins.
Sinds het zwarte weekend van 1 mei 1994 staat de veiligheid van de coureur boven alles in de autosport, mede doordat Watkins – die met Senna een goede vriend verloor – nu wel gehoor kreeg. De aanpassingen die niet alleen in de Formule 1 volgden, maar ook op de circuits en in alle overige vormen van autosport, brachten de sport definitief in de 21e eeuw. Zoals het was, zou het nooit meer worden – met alle voor- en nadelen van dien.
De foto's bij dit artikel zijn van AUTOSPORT.NL-redacteur Willem J. Staat, die Ayrton Senna voor het eerst ontmoette in 1984, toen fotograaf Keith Sutton de twee met elkaar liet kennismaken achter de pitmuur op Zolder. De jonge Braziliaan liet een onvergetelijke indruk achter op Willem. Niet zozeer door diens bescheidenheid, maar vooral omdat hij voelde dat Senna dwars door zijn ziel keek. Het is een typerende herinnering aan de coureur die de Formule 1 nog tien jaar in zijn ban zou houden.